Mondzorg

De mond is de toegangspoort van het lichaam. De mond is dan ook niet als los onderdeel van het lichaam te beschouwen. Functioneert de mond niet goed dan krijgt ook het lichaam problemen. Al langer werden maagklachten gerelateerd aan onvoldoende kauwfunctie. Meer en meer ontdekt de wetenschap een toename van systeemziektes door mondziektes zoals suikerziekte ( diabetes), hart- en vaatziektes (endocarditis), vroeg geboortes, hoofdpijnen etc.

Daarnaast heeft een (gezonde) mond een maatschappelijke en relationele functie: Representatie, spraak, smaak, reuk, eigenwaarde.

Wat houdt “Mondzorg”in:

  • Herkennen van “ziektes” in de mondholte
  • Behandelen van “ziektes” in de mondholte
  • Herstellen van schade in de mondholte
  • Voorkomen van “ziektes”in de mondholte
Herkennen

Het herkennen van een “ziekte”in de mondholte wordt genoemd het stellen van de diagnose. Daarnaast wordt ook de geleden schade opgenomen. Indien er schade wordt geconstateerd wordt een plan gemaakt om dit te herstellen. Dit is het “behandelplan” waarbij vanzelfsprekend de wensen van de klant worden meegewogen. Vaak zijn er meerdere behandelmogelijkheden. Gezamenlijk , klant en tandarts, wordt er een keuze gemaakt en een “behandeltraject” afgesproken.

Net als een huisarts heeft een tandarts de helicopterview. Hij/zij moet de brede kennis en kunde hebben om de ziektes te herkennen en een behandeling te indiceren. Om die reden is dit ook een voorbehouden behandeling en kun je dit niet uitbesteden aan specialistisch opgeleide mondzorg-werkers zoals bij voorbeeld een mondhygiënist(e) , tandprothetist of kaakchirurg. Taakdelegatie is dan ook pas mogelijk nadat een diagnose, behandelplan en behandeltraject  zijn bepaald. De tandarts houdt de regiefunctie.

Behandelen

De mondholte is een complex systeem van tanden, kiezen, tandvlees, slijmvliezen, tong,wang, lippen, speekselklieren en alles wat onder de slijmvliezen is gelokaliseerd zoals kaakbot, bloedvaten, lymfevaten, klieren en zenuwen. Alle zichtbare onderdelen worden bij een periodiek onderzoek gecontroleerd. Voor zover mogelijk worden ook onzichtbare structuren beoordeeld op en met röntgenfoto’s.

Afwijkingen kunnen voortkomen uit een systemische aandoening of bacterieel van aard zijn. Voor de systemische aandoeningen is specifieke kennis vereist van een specialist zoals een MKA-chirurg of KNO-arts. De tandarts zal bij herkenning van deze aandoeningen doorverwijzen.

Tandartsen behandelen de bacteriële mondafwijkingen. Daarnaast wordt schade hersteld ontstaan door verkeerd gebruik van het gebit.

Herstellen
  • Cariologie:   Cariës is tandbederf en vaak aangeduid als “gaatje”. “Gaatjes”voelt u niet. Bacteriën produceren afvalstoffen die zuur zijn en het glazuur en tandbeen verweken. Hierdoor ontstaat een holte waar bacteriën in doordringen. Het “gaatje” wordt door de tandarts behandeld door het verweekte tandbeen en glazuur weg te nemen en het defect te vullen. Bij ons in de praktijk worden alleen witte vul-materialen gebruikt ( composieten)
  • Endodontie: Grote gaatjes infecteren een zenuwholte. Pas dan ervaart u pijn; maar niet altijd. De zenuw kan geruisloos afsterven waarna de bacteriën de tand verlaten door de wortel en een ontsteking veroorzaken in het kaakbot. Geïnfecteerde zenuwkanalen worden behandeld met een wortelkanaalbehandeling. Bij een wortelkanaalbehandeling worden de wortelkanalen afgevuld met een flexibel en stabiel vulmateriaal om her-infectie te voorkomen.
  • Kroon-brugwerk: Indien vullingen te groot zijn kunnen ze breken onder de kauwkrachten. Een breukrand kan zeer ongunstig diep onder het tandvlees uitkomen. De kies is dan niet meer reparabel en dient verwijderd te worden. Met kronen wordt een gebroken kies hersteld of wordt de breukkans verminderd. Met kronen kunnen ook ( geringe) positie-veranderingen worden uitgevoerd van tanden/ kiezen die scheef of gedraaid staan. Frontkronen worden daarom vaak toegepast om de lachlijn te herstellen en de vaak sterk verkleurende vullingen te vervangen voor een fraaie esthetiek.
    Bruggen zijn minimaal 2 pijlerkronen met een tussendeel. Met bruggen kunnen “open ruimtes”worden opgevuld. Door de komst van implantaten worden bruggen steeds minder toegepast.
  • Implantologie: indien tanden en/of kiezen verloren zijn gegaan kunnen we een kunstwortel aanbrengen. Dit zijn de zogenaamde “implantaten”. Ze zijn vervaardigd van zuiver titanium en worden in vele medische disciplines gebruikt waaronder de orthopedie. Implantaten moeten ingroeien in het kaakbot. Het succespercentage hiervan is hoog.
    Zie verder het hoofdstuk “implantologie” van de homepage
  • Parodontologie: Naast cariës is dit de tweede “mondziekte” van bacteriologische aard. De bacteriën van de mondholte gebruiken speekseleiwitten en voedselbestanddelen om te hechten aan het tandoppervlak; de zgn. tandplak. Met de geproduceerde afvalstoffen( zuren ) tasten ze niet alleen het glazuur aan maar ook het tandvlees waardoor een tandvleesontsteking ontstaat: parodontitis
    Tandplak zal op en onder het tandvlees snel verkalken. Het wordt nu tandsteen genoemd. Tandsteen is zo hard dat een professional ( tandarts, mondhygiëniste of parodontoloog) nodig is om deze substantie te verwijderen. Na de professionele reiniging moet een patiënt zelf in staat zijn om , na goede instructies, nieuwe tandplak te voorkomen.
  • Extracties: Door breuk van tanden/kiezen, ongevallen of onherstelbare ontstekingen is het soms onafwendbaar dat een kies verwijderd moet worden. Vaak zijn dit broze kiezen met kromme wortels in hard kaakbot. Verwijdering is een specialistische handeling waarbij een deel van het kaakbot chirurgisch “open “ gemaakt moet worden. De chirurgische behandeling voeren we zelf uit. Hoogst zelden is hulp van een kaakchirurg nodig. Alle chirurgische behandelingen worden in steriele omgeving op de chirurgische behandelkamer uitgevoerd.
  • Protheses of ( gedeeltelijke) kunstgebitten: Herstel van verloren tanden en kiezen wordt in deze situatie uitgevoerd met tanden/ kiezen op een kunststof plaat. Deze plaat ligt los op het tandvlees van de kaak en zal bij spreken en kauwen bewegen. Prothesedragers leren door gewenning een kunstgebit “op z’n plaats” te houden met wang en lippen. Het is een eenvoudige oplossing maar biedt weinig comfort. Tegenwoordig is het mogelijk om met 2-4 implantaten een prothese te laten “klikken”.
  • Trauma: Door een klap of ongeval kunnen tanden/kiezen breken, verplaatsen of uitgeslagen worden. Uitgeslagen tanden moeten zo snel als mogelijk teruggeplaatst worden. Dit kunt u zelf proberen. Indien dit niet lukt dan de tand niet schoonmaken maar bewaren in melk en zo snel als mogelijk een (spoed-) tandarts bezoeken.
    Getraumatiseerde tanden zullen tijdelijk gespalkt worden en daarna worden behandeld met de verschillende disciplines ( hierboven beschreven) van de tandheelkunde.
  • Gebitsslijtage: Door slijtage zal de beethoogte lager worden waardoor de kauwspieren anders gaan functioneren. De beethoogte zal op tijd  hersteld moeten worden om gewrichtspijn te voorkomen waarbij tevens voortgang van schade aan de gebitselementen vermeden kan worden. Herstel kan met vullingen en/of kroon-brugwerk.
Voorkomen

Aangezien de “mondziektes” merendeels een bacteriële oorzaak hebben bestaat preventie uit het bestrijden van deze bacteriën. Hiervoor kun je het aantal bacteriën reduceren en ze voeding onthouden. Aantallen reduceren betekent dat ze weggepoetst moeten worden. Dit kan met een ( elektrische ) borstel op de vrije vlakken en ragers/tandenstokers en/of floss-draad op de vlakken die tegen elkaar aan staan. De bacteriën voeden zich met zoetstoffen. Een zoetarm dieet is daarom gunstig voor gebitsgezondheid.

Professionele reiniging en hygiëne-instructies worden gegeven door:

  • De mondhygiëniste: reinigt de gebitselementen boven en diep onder het tandvlees van tandplaque en tandsteen en geeft reinigings- en voedingsadviezen
  • De preventieassistente: reinigt de gebitselementen van zichtbare tandsteen en plaque ( boven het tandvlees) en geeft reinigings- en voedingsadviezen 

Daarnaast voeren beide disciplines de volgende preventieve behandelingen uit

  • Sealen: het dichtplakken van de voor “gaatjes” kwetsbare glazuurgroef op het kauwvlak van een kies
  • Fluoridering: aanbrengen van een fluorlak om het glazuur harder en beter bestand tegen tandbederf te maken
  • Bleken: het witter maken van het gebit door aanbrengen van een waterstofperoxideoplossing. Dit is een esthetische behandeling en is toegestaan boven de leeftijd van 18 jaren
  • Gewoon Gaaf: preventieprogramma voor kinderen vanaf 2 jaren oud

Start typing and press Enter to search